шунда уҡ

место рождения — тыуған ер

место встречи — осрашыу урыны

в чемодане больше нет места — сумаҙанда башҡаса урын юҡ

плацкартное место — плацкартлы урын

рабочее место — эш урыны

ключи висят на своём месте — асҡыстар урынында эленеп тора

занять первое место — беренсе урын алыу

занять своё место — үҙ урыныңа ултырыу

получить место инженера — инженер вазифаһын алыу

красивые места — матур ерҙәр

сдать в багаж два места — багажға ике әйбер (төргәк) тапшырыу

работа на местах — урындарҙағы эштәр

место заключения — төрмә

места общего пользования — йәмәғәт файҙаланыу урындары (кухня, бәҙрәф һ.б.)

на месте — урынында, шул уҡ урында, шул уҡ ваҡытта

на своём месте кто — үҙ урынында

не на своём месте кто — үҙ урынында түгел

к месту; у места — урынлы, тейешле

не к месту; не у места — урынһыҙ, тейешһеҙ

не место: — 1) булырға ярамай

2) урыны түгел, ярамай; нет места; не должно быть места кому-чему — урын юҡ, урын булмаҫҡа тейеш

ни с места! — ҡуҙғалма!, тик тор!

с места (брать, взять) — шунда уҡ, бик тиҙ, һуҙмай, туҡталып тормай

на месте уложить (положить, убить) — шунда уҡ атып үлтереү

места себе не находить — үҙеңә урын тапмау, үҙеңде ҡайҙа ҡуйырға ла белмәү

на месте преступления (поймать, застать, накрыть и т.п.) — енәйәт өҫтөндә

с места в карьер — әҙерлекһеҙ, шунда уҡ, уйлап-нитеп тормаҫтан

вдруг раздался выстрел — көтмәгәндә атыу тауышы яңғыраны

не вдруг пришло решение — шунда уҡ хәл ителмәне

вдруг ошиблись? — әгәр яңылыш булып ҡуйһа?

орудия грохотали враз — орудиелар бер юлы гөрһөлдәне

опознать враз — шунда уҡ таныу

ты когда придёшь? — һин ҡасан киләһең?

когда начинается собрание? — йыйылыш ҡасан башлана?

неизвестно когда — ҡасан икәне билдәһеҙ

вот когда я узнал его — бына ҡасан мин уны таныным

я не знаю, когда он придёт — мин уның ҡасан килгәнен (килерен) белмәйем

когда пришла весть о победе — еңеү хәбәре килгәндә

а) — ғас/-гәс

а) отдохнём, когда закончим работу — эште бөтөргәс, ял итербеҙ

б) я проснулся, когда было темно — мин ҡараңғы төшкән саҡта уяндым

пусть придёт, когда захочет — ҡасан теләй, шунда килһен

я не знаю, когда он придёт — уның ҡасан килерен мин белмәйем

рассказал не сразу — бер юлы һөйләмәне

все заговорили сразу — бөтәһе бер юлы һөйләй башланы

ответить сразу — шунда уҡ яуап биреү

тамошний житель — шундағы кеше

тотчас же приду — шунда уҡ килермен

я иду туда — мин шунда барам

ни туда ни сюда — ни тегеләй ни былай

тегеләй ҙә былай ҙа түгел; туда и дорога — ана бара юлы, юлы шул

печальный взгляд — ҡайғылы ҡараш

пристальный взгляд — текләп ҡарау

бросить взгляд — ҡараш ташлау, күҙ төшөрөү

обменяться взглядами — ҡараш (күҙ) ташлау, ҡарашып аңлашыу

правильный взгляд — дөрөҫ ҡараш

разделять взгляды — ҡарашын уртаҡлашыу, фекеренә ҡушылыу

на взгляд — ҡарап торғанда, тыштан ҡарағанда

на мой (твой, его и т.д.) взгляд — минеңсә (һинеңсә, уныңса һ.б.), минең фекеремсә (һинең фекереңсә, уның фекеренсә)

на первый взгляд — беренсе (тәү) ҡарашҡа

с первого взгляда: — 1) шунда уҡ

вмиг разойтись — күҙ асып йомғансы таралышып бөтөү

глядеть в окно — тәҙрәнән ҡарау

глядеть в будущее с надеждой — киләсәккә өмөт менән ҡарау

трезво глядеть на жизнь — тормошҡа айыҡ ҡарау

глядеть за детьми — балаларҙы ҡарау

окна глядят на юг — тәҙрәләр көньяҡҡа ҡарай

из-за туч глядело солнце — болоттар араһынан ҡояш күренде

глядеть в оба — һаҡ булыу, абай булыу, алды-артты ҡарап эш итеү

глядеть косо — ҡырын ҡарау

глядеть правде в глаза — дөрөҫлөктән ҡурҡмау

куда глаза глядят — ҡайҙа етте, шунда

баш һуҡҡан яҡҡа; на ночь глядя — төнгә ҡарай, төнгә ҡаршы

на свет не глядел б — яҡты донъянан биҙеү (ялҡыу, туйыу)

того и гляди — күр ҙә тор

дневать и ночевать — көнө-төнө ятыу, көнөн-төнөн шунда булыу

прочитать досюда — ошонда хәтле уҡыу

обрисовать живо и правдоподобно что-л. — нимәнелер асыҡ итеп һәм ысынбарлыҡтағыса һөйләп биреү

беседа велась живо и бойко — әңгәмә бик йәнле һәм ҡыҙыу барҙы

живо одеться — тиҙ генә кейенеп алыу

в этом вся загвоздка — бар хикмәт тә шунда шул

я живу здесь — мин бында йәшәйем

здесь он кашлянул — шул саҡта ул йүткереп ебәрҙе

здесь я не могу помочь — был осраҡта мин ярҙам итә алмайым

кружиться в вальсе — вальста өйрөлөү

колёсики кружатся — тәгәрмәстәр әйләнә

он постоянно там кружится — ул гел шунда урала

самолёт кружится над городом — самолёт ҡала өҫтөндә әйләнә

листья кружатся в воздухе — япраҡтар һауала өйрөлөп оса

куда идти? — ҡайҙа барырға?

куда назначат, туда поеду — ҡайҙа билдәләһәләр, шунда барам

куда мне столько вещей — нимәгә миңә шул тиклем әйбер

если куда пойдёте, скажите мне — берәй ергә барырға булһағыҙ, миңә әйтегеҙ

дело оказалось куда сложнее, чем он ожидал — хәл ул көткәнгә ҡарағанда ла ҡатмарлыраҡ булып сыҡты

куда же ему справиться с этим делом — ҡайҙа инде уға был эште башҡарып сығыу

куда Макар телят не гонял — ер сите, ер аяғы, ер башы (ҡайҙа ғына булмаған)

хоть куда — бик шәп, бына тигән

пять часов лёта — биш сәғәтлек юл (самолётта)

на лету — осоп барғанда, осҡанда

хватать на лету — шунда уҡ эләктереп алыу, бер һүҙҙән үк аңлап алыу

ловить с лёту — бик тиҙ аңлау (төшөнөп алыу)